در آمد، آمد بهار، بحث ها درمحور تجليل از نوروز اوج گرفته وتجليل وعدم تجليل ازآن كدام درد جامعۀ امروزي ما را مداوا خواهد كرد واگر اين روز تجليل نگردد ويا هم روزهاي ديني ما تجليل ميگردد، چه پيامد خواهند داشت، همه موارد اند كه به كمي دقت ودرون انديشي ديني براي اهل دين، نياز دارد.
درسال هاي اخير تأّكيد زياد بر تجليل از نوروز، نوروز را از حوزۀ جشن عنعنوي وملي خارج كرده و نزدعام مردم تقريبا صبغۀ ديني را به خود گرفته است؛ چون: عام مردم معتقد به آن اند، اگر در روز اول نوروز ازچيزهاي خوب، اعم ازلباس، خواراك استفاده نمايند وخورسندي كنند تا اخير سال به همان منوال ازاشياي خوب استفاده كرده وخورسند خواهند بود.
در مورد تجليل از نوروز(اول حمل) ومهرجان (اول ميزان) هيچ نص به خصوص موجود نبوده، عدۀ از علماي امت اسلامي كه به عدم اولويت تجليل از نوروز تأكيد كرده اند؛ البته ظاهراً استناد به حديث زير مي نمايند:
"حدثنا موسى بن إسمعيل حدثنا حماد عن حميد عَنْ أَنَسٍ - رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ - قَالَ : قَدِمَ النَّبِيُّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - الْمَدِينَةَ، وَلَهُمْ يَوْمَانِ يَلْعَبُونَ فِيهِمَا، فَقَالَ: ( مَا هَذَانِ الْيَوْمَانِ)؟ قَالُوا: كُنَّا نَلْعَبُ فِيهِمَا فِي الْجَاهِلِيَّةِ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - قَدْ أ َبْدَلَكُمُ اللَّهُ بِهِمَا خَيْرًا مِنْهُمَا: يَوْمَ الْأَضْحَى، وَيَوْمَ الْفِطْرِ. "
يعني: " موسى فرزند اسماعيل از حماد و حماد از حميد و حميد از انس رضي الله عنه روايت مى كنند كه گفت: زمانى كه پيامبر (ص) وارد مدينه شد ديد كه مردم دو روزى داشتند كه در آن دو مناسبت به بازى مى پرداختند. پيامبر فرمودند: اين چه روزهايى است؟». گفتند: ما در دوران جاهليت در اين دو روز به بازى و سرگرمى مى پرداختيم. پيامبر خدا در پاسخ فرمودند: خداوند دو روز بهترى را جاگزين آنها كرده است، عيد قربان و عيد فطر. "
گرچ حميد فرزند أبى حميد طويل را امام ذهبي(ر) در(سيرالاعلام) ابن حجر(ر) در(هدي الساري وطبقات المدلسين) ، با استناد ازعده محدثين مدلس خوانده اند ودر هرصورت حميد فرزند أبى حميد طويل، به خيرالقرون تعلق دارد وبراي رد روايت مربوط به وي كدام حديث وياعملكرد در زمان وي وبعد ازآن وجود نداشته است؛ انگشت گرفتن اين زماني نويسندگان نوع جسارت وبي حرمتي به خيرالقرون خواهد بود.
عدۀ از طرف داران تجليل ازنوروز، موجوديت تدليس در راوي اين حديث را سبب ضعف حديث خوانده اند؛ البته ميتوان گفت كه احاديث مربوط به مدلسين درحدي آن نيست كه از اعتبار ساقط گردد واحاديث ضعيف در بيان فضايل كدام اشكال ندارد.
عدۀ از نويسيندگان با عدم ذكر نوروز ومهرگان در اين حديث اذعان برآن دارند كه مرام از دو روز ياد شده در حديث نوروز ومهرگان نبوده؛ بلكه شارحين حديث نوروز ومهرگان را مراد گرفته اند.
به عقيده تعدادي ازمؤرخين جشن نوروز به قبل از پنج هزار سال ميرسد (قدامت تاريخي آن به هزارها سال قبل ازطلوع خورشيد اسلام بوده) ونسبت به اين كه برپايه علوم رياضي، دانش فلكي وتجربه علمي كه برمبناي نيازهاي طبعي وبرخاسته ازاوضاع وشرايط كشاورزي ودامپروري در منطقه وجهان استوار بوده، ازسوي ملت ها وتمدنهاي مختلف تجليل ميگردد.
تجليل پيوستۀ نوروز با اشتراك امراي اسلامي بعد از صدر اسلام، در كشورهاي مختلف وستودن شاعران مسلمان درسروده هاي شان دلايل ديگريست كه طرف داران تجليل نوروز عنوان كرده وحتي عنوان عموم بلوا» را برش، اطلاق مي نمايند. ودرعين حال مخالفت ازتجليل نوروز را عناد وكاربرد غرض آلود عرب ها ميخوانند.
عدۀ هم بروز خرافات وافسانه را در تجليل نوروز عمل پيروان اديان مختلف قلمداد كرده وتبرۀ نوروز را از خرافات، مي نمايند.
آنعده علماي امت اسلامي كه طرفدار كراهيت وعدم اولويت تجليل از نوروز اند، كراهيت وعدم اولويت تجليل از نوروز براي مسلمانان از اوحاديث ديگر نيز مستنبط مي گردد:
(1) " ليس منا من تشبه بغيرنا"
ترجمه: ازمانيست كسي كه [خود را ] شبيه به غيرما نمايد.
(2) " مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ "
ترجمه: كسي كه[خود را ] شبيه قومي نمايد وي از[جمع] همان قوم است.
شارحين احاديث به اتفاق ازشباهت ها وهمگوني ها به غير مسلمانان، در شرح اين احاديث، امت اسلامي را هشدار داده اند.
پيغمبر(ص) درحديث آتي مسلمانان را درسه وقت ازعبادت منع نموده وعلت آن را در يك حديث متفق عليه كه ازعبدالله بن عمر(رض) روايت است، اجتناب از شباهت با شيطان پرستان، بيان كرده است.
وعن عقبة بن عامر قال ثلاث ساعات كان رسول الله صلي الله وعليه وسلم ينهانا ان يصلي فيهن اونقبرفيهن موتانا حين تطلع الشمس بازغة حتي ترتفع وحين يقوم قائم الظهيرة حتي تميل الشمس وحين تضيف الشمس للغروب حتي تغرب.
(ص 94 مشكاة المصباح، طبع رشيديه دهلي.)
ازعقبه بن عامرروايت است كه گفت، درسه ساعت رسول الله(ص) ما را از نمازگذاري ودفن ميت منع فرمودند، هنگام طلوع آفتاب تا آنكه مقدار بلند شود وهنگام قرارگرفتن آفتاب درخط استواء تا كه ميلان درسيرآفتاب ديده شود وهنگامي كه آفتاب نزديك به غروب باشد تا آنكه غروب گردد.
براي معلومات واندوختن آگاهي بيشتر علاقمندان وخوانندگان، تذكر نكات آتي ضروري مي باشد:
· عدۀ از طرف داران تجليل ازنوروز، حديثي را كه درمورد منع تجليل از روزهاي خوشي دوره جاهليت آمده است، به آنهم كه مردم هاي خيرالقرون آن را دست بدست به بعد خود رسانيده اند، نقد نموده وبه آن حديث به ديده شك مي نيگرد. درحاليكه تجليل از روزهاي نوروز ومهرگان درعهد منصور عباسي را دليل بر بهتريت وتجويز تجليل نوروز در پهلو وحزاي اعياد اسلامي مي خواند. اين طرز ديد معرضانه بوده وبرداشت يك محقق وپژو هشگر واقع بين نميتواند باشد.
· بالفرض والتقدير دو روزي كه در حديث انس بن مالك(رض) بيان شده، ايام مربوط به عرب بوده باشد ونوروز ومهرگان نه، پس در جاي كه پيغمبر(ص) بديل بهتر ايام تجليل مربوط به خدا شناسان(مشركين عرب) را ارائه مي نمايد، ايام تجليل آتش پرستاني را كه از خدا هيچ شناخت نداشته اند، تجويز ميدادند؟
· عيد به مفهوم دينى آن پيوندى ناگسستنى با عبادت و نيايش دارد. لذا عيدهاي اسلامي به دو دسته تقسيم ميشود: 1- عيدزماني؛ چون: عيدفطر وقربان 2- وعيدمكاني، اماكن كه به حكم شرع مسلمانان درآن اجتماع ميكنند؛ چون: عرفات، مزدلفه، ميني ومساجد.
ازطرفي هم تجليل از اول ماه حمل وماه ميزان عبارت از اعياد وروزهاي خوشي وعبادتي آتش پرستان وغيره به شهادت تاريخ است.
· بعضي ازمعتقدات حكماي غيرمسلمان؛ چون: زردشت كه معتقد به، پندارنيك، گفتارنيك وكردارنيك بود، دراسلام بيستردارد. گرچه حدس ميتوان زد كه كارها وديدگاهاي ستوده شده ومثبت مربوط به حكما غيرمسلمان برگرفته از اديان الهي ماقبل شان بوده كه دراسلام پذيرفته شده وباقي اوامر مربوط به ايشان كه به فطرت انساني همگون نبوده مردود ومورد مذمت قرار گرفته است.
اما درمورد عدم برگزاري جشن هاي كه منافع ديني واخروي نداشته باشد، احاديث كه قبلاً تذكريافت كافي است.
· اگر با مقايسه پيامد اعياد اسلامي وغيرآن، كمي دقت نمائيم بهتريت كه درحديث آمده است، درك خواهيم كرد؛ زيرا در اعياد اسلامي ما مأمور به نيت خالصاً لله دراجراي مراسم مربوطه هستيم ودرضمن با اعطاي صدقۀ فطر وتقسيم گوشت قرباني وصدقات كمك اقتصادي به فقرا، صورت ميگيرد.
برعكس برگزاري تجليل ازروزهاي كه در اسلام ثابت نيست، نه تنها ازلحاظ ديني مفيد نه؛ بلكه باضياع وقت كه مصرف هاي بيهوده وگزاف را ازبعد اقتصادي ودنيوي به همراه دارد، ازيك طرف مفيديت آن از هيچ بعدي محسوس نبوده وازطرف ديگربيهوده وگزاف مصرفي در اسلام مذمت شده است.
· بسا معتقدات وعملكردهاي وجود دارد كه دربين ملت هاي مختلف دنيا بستر دارد وملت شمولي آن دليل تجويز وبهتريت انجام آن براعياد اسلامي، نمي باشد.
· درصورتي كه تجليل ازنوروز صرف اظهار خوشي براي استقبال ازآغاز طبعيت سال باشد، تفريح هاي دسته جمعي زمستاني وتابستاني كه براي سرگرمي باشد وتجليل ازمناسبت هاي ملي وروز تولد خود ويا شخصي ديگر وبرگزاري محافل ازاين قبيل، در صورتي كه مسبب وممد گنه ومعصيت نباشد با عبادت كدام ارتباط ندارد؛ اما عدم برگزاري موارد ياد شده بهتر واولا مي باشد.
· دراخير بايد گفت كه مامسلمانان به ويژه ما افغانها ازبحث درمورد تجليل ازنوروز به بحث در محورهاي؛ چون: ملت شدن، رشداقتصادي وحفظ سرحدات ازتوريد وقاچاق اسلحه ومواد مخدر وبالآخره كار روي طرح استراتيژي سياسي و. ضرورت مبرم داريم.
درمحورهاي كه بحث براي مردم عوام مفيد تمام نشود، ازيك طرف اضرار بيشتر را به اين طيف جامعه وارد خواهد كرد وازسوي ديگر، ايجاد اين گونه سرگيچي براي عام مردم دركشورهاي اسلامي عملكرد است كه بيشتر به نفع نامسلمانان وبخصوص يهودان درمنطقه تمام خواهد شد.
قسمت پنجم: زدودن امنیت جسمی و روانی مردم
كه ,تجليل ,نوروز ,حديث ,اسلامي ,مي ,تجليل از ,از نوروز ,مربوط به ,كه به ,نوروز ومهرگان ,وعدم اولويت تجليل ,داران تجليل ازنوروز، ,اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ,صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ
درباره این سایت